/ Muka Depan / 2024 / Artis meninggal dunia 2023 / 2022 /

Wahid Satay meninggal dunia

Wahid Satay, 93 tahun, iaitu bintang nostalgia zaman kegemilangan filem hitam putih 50an dan 60an, dan yang menjadi hero dalam filem klasik Badang, telah meninggal dunia pada sekitar pukul 8 pagi, Isnin 22 Mei 2023 di Singapura.

Arwah meninggal dunia di rumah anaknya di Pangsapuri Eunos Crescent, Teban Gardens Road, Singapura.

Sejak seminggu sebelum meninggal dunia, arwah dikatakan mengalami sakit tua dan terlantar sahaja di rumah anaknya.

Menurut anak perempuannya, Hafizah, beberapa hari sebelum meningal dunia, arwah tidak boleh makan, duduk atau bercakap sekali pun.

Arwah sempat menyambut Idul Fitri di rumah anaknya. Namun selepas itu kesihatannya mula merosot. Arwah mengidap sakit jantung dan kencing manis. Ibu jari kakinya ada jangkitan kuman.

Arwah pernah dibawa ke hospital namun dibenarkan untuk dibawa pulang dan berehat di rumah.

Jenazah dimandikan dan disolatkan di Masjid Pusara Aman dan dikebumikan di tanah perkuburan masjid berkenaan.

Anak kelahiran Riau

Arwah dilahirkan di Inderagiri, Riau, yang pada masa itu belum lagi menjadi Indonesia, sebaliknya berada di bawah Syarikat Hindia Timur Belanda (VOC). Semasa berumur 5 tahun arwah dibawa ke Singapura dan terus menetap di sana. Di Singapura juga arwah menghembuskan nafasnya yang terakhir. Arwah dibawa berhijrah ke Singapura semasa berumur 5 tahun.

Pernah jadi kelasi kapal

Semasa berumur 16 tahun, arwah menjadi kelasi kapal dan pernah belayar hingga ke Afrika. Di sanalah arwah banyak mempelajari sendiri bunyi-bunyi yang dibuat oleh haiwan khususnya burung-burung. Oleh kerana itu kebanyakan bunyi-bunyi haiwan dalam filem-filem Melayu klasik zaman itu adalah hasil suara arwah.

Walaupun tidak pernah menerima latihan profesional, arwah sering ditugaskan untuk menyelam untuk membuka tali-tali pukat yang selalu terbelit pada kipas kapal. Menurut arwah, mungkin sebab itu jugalah telinga kirinya sudah tidak boleh dengar dengan jelas (mungkin kerana faktor tekanan air laut, dan peralatan menyelam-dan-membaiki yang tidak mencukupi).

Bermula di Cathay Keris sebagai tukang cat

Arwah tidak bermula sebagai pelakon. Sebaliknya arwah terlebih dahulu menjadi tukang cat di studio Cathay Keris sebelum diambil menjadi pelakon tambahan dalam filem Pertaruhan (1948). Selepas itu arwah tidak lagi berlakon dalam mana-mana filem selama sembilan tahun.


Wahid Satay semasa berumur 87 tahun (foto tahun 2017)

  • Abdul Wahid Bin Haji Ahmad

  • Nama artis: A. Wahid, Wahid Satay

  • Lahir pada 1 Januari 1930 di Indragiri, Riau.

  • Meninggal dunia pada 22 Mei 2023 semasa berumur 93 tahun

  • Profesion: pelakon, penyanyi, pelawak (sejak 1948 hingga 2005)

  • Berkahwin dengan Hajah Aminah Mohd Talib

  • Menduda sejak 1994

  • Ada enam anak, 13 cucu


  1. Menjadi pelakon filem selama 57 tahun. Filem pertama adalah Pertaruhan (1948) dan filem terakhir adalah Senario XX (2005).

  2. Hanya sempat berlakon dalam 5 filem warna-warni. Yang selebihnya adalah filem hitam-putih.

  3. Memegang watak 'Wahid' (nama sebenar) dalam 7 filem.

  4. Hanya ada satu telefilem iaitu Geng Skru Drebar (2004) terbitan Mediacorp Suria (saluran tv Singapura)

  5. Penyanyi lagu 'Selamat Tinggal' (1967) diiringi kugiran The Blue Beats (kugiran 1960an di Singapura).

  6. Dalam filem pertama (Pertaruhan, 1948), arwah menjadi pelakon tambahan. Filem kedua (Pontianak, 1957) muncul 9 tahun kemudian.

  7. Hanya berjaya memegang watak utama dalam filem ketujuh (Pak Pandir Moden, 1960) iaitu dua belas tahun selepas bergelar pelakon.

  8. Pernah menjadi penolong pelukis di Cathay Keris pada akhir tahun 1956 kerana bakat melukis yang ada padanya.

  9. Ditawarkan menjadi residen artis (pelakon kontrak) Cathay Keris selepas kejayaan watak 'Wak Satay' dalam filem Pontianak dan dibayar gaji bulanan 600 ringgit.

  10. Pernah menganggotai kumpulan lawak Singapura Empat Biol yang membuat persembahan melawak dan menyanyi dalam pelbagai bahasa seperti Melayu, Inggeris, Tamil dan Tionghua. Anggota Empat Biol yang lain ialah Mahmood Al Kicap, S. Shamsuddin, dan Hamid Bond.


Bagaimana nama 'Satay' melekat pada arwah?

Watak semulajadi arwah yang kelakar dan suka berjenaka di tempat kerja telah menarik perhatian boss-boss Cathay Keris. Mereka menawarkan watak Wak Satay si penjual satay kepada arwah dalam filem Pontianak. Filem hitam-putih arahan B.N. Rao yang dibintangi oleh Maria Menado, M.Amin, dan Mustapha Maarof. Filem tersebut bersifat horror-komedi dan melibatkan banyak pelawak seperti Hassan Temberang dan Puteh Lawak. Namun watak Wak Satay arwah yang paling menonjol.

Filem Pontianak menjadi filem pecah panggung dan berjaya bertahan selama tiga bulan di panggung-panggung Cathay Keris. Malah filem Pontianak berjaya mengatasi filem Hollywood Samson and Delilah yang turut ditayangkan pada masa itu.

Kejayaan filem Pontianak menyebabkan hantu pontianak menjadi trending di kalangan masyarakat Singapura pada masa itu. Kejadian melihat kelibat pontinak di sana-sini mula menjadi bualan orang ramai. Ada yang melahirkan anak dalam panggung. Arwah sendiri pernah membakar kemiyan dalam panggung semasa filem ditayangkan. Filem Pontianak menjadi fenomena pada masa itu.

Pengarah L. Krishnan adalah orang yang mula-mula mengesan bakat arwah Wahid Satay. Namun mendiang Loke Wan Tho (pemilik Pertubuhan Cathay) adalah orang yang menyuruh arwah menggunakan nama komersil 'Wahid Satay' rentetan dari watak 'Wak Satay' dan kejayaan filem Pontianak. Pada mulanya arwah agak keberatan menggunakan nama 'Wahid Satay' sebab bapanya ialah Haji Ahmad dan bukannya 'Satay'. Namun Cathay Keris terus memujuk arwah dan membayar arwah sebanyak 2000 ringgit. Akhirnya arwah bersetuju dan nama tersebut lekat hingga kini.

Arwah turut mendapat gelaran 'Jerry Lewis Malaya' kerana bakatnya dalam bidang lawak. Arwah adalah pelawak semulajadi malah kawan-kawan rapatnya adalah pelawak-pelawak juga. Arwah mula-mula datang ke pejabat Cathay Keris dengan pelawak Mat Sentol. Kawan arwah yang paling rapat adalah juga seorang pelawak iaitu S. Shamsudin.

Poster filem Pontianak (1957) yang pecah panggung dan pecak rekod kutipan jualan tiket zaman itu.

Filem Badang (1962) gagal mendapat sambutan kerana peminat filem Melayu tidak dapat terima Wahid Satay membawa watak serius.

Bersama Mariam Menado dalam filem Sultan Mahmud Mangkat Dijulang (1961).

  • Pemenang anugerah Pelawak Terbaik di Pesta Filem Asia di Taiwan (1966)

  • Pemenang Anugerah Oscar Black Gold (kategori Pelakon Lelaki Terbaik) di Pesta Filem Asia di Manila (1962) melalui filemMabok Kepayang

  • Pemenang Anugerah Perdana Emas (tajaan MediaCorp) di Pesta Perdana 2007

  • Calon Pelakon Lelaki Terbaik di Festival Filem Malaysia (FFM, 1962) melalui filem Mabok Kepayang. Tewas kepada P.Ramlee (filem Ibu Mertuaku).

Buku biografi 'Ceria Bersama Shamsudin dan Wahid Satay' terbitan FINAS yang merangkumkan kisah kehidupan dua tokoh filem komedi Melayu klasik. Mengandungi 1001 kisah suka duka dan pengorbanan mereka berdua sebagai anak seni. Versi kulit keras dengan harga RM150. Pelancaran buku disempurnakan oleh Tan Sri Dr Rais Yatim.